ای ناگزران عقل و جانم
وی غارت کرده این و آنم
ای نقش خیال تو یقینم
وی خاک جمال تو گمانم
بی هیچ بخر مرا هم از من
هـرچند که رایــگان گـرانــم
در نامه به جای دیده بنشین
تا نامۀ نانبشته خوانم
منبع: دیوان سنایی، مدرس رضوی، تهران، انتشارات سنایی، چاپ سوم: 1362، صص384 و 385.
عذرِ تقصیر
منّت خدای راعزّوَجلّ، که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت .
هرنَفَسی که فرو می رود مُمِدّ حیات است و چون برمی آید مُفَرَّحِ ذات.
پس، در هر نَفَسی دو نعمت موجود است و برهر نعمتی، شُکری واجب .
از دست و زبان که برآید
کز عهدۀ شـکرش بِدَرآید
بنده همان بِه که زِ تقصیـر خویش
عـذر به درگـاه خــدای آورد
وَرنـه سـزاوار خـداوندیـش
کس نتواند که به جای آورد
بارانِ رحمتِ بی حسابش همه را رسیده و خوانِ نعمتِ بی دریغش همه جا کشیده.
پردۀ ناموس بندگان به گناه فاحش ندرد و وظیفۀ روزی به خطای منکر نبرد .
********
ای برتراز خیـال و قیـاس و گمان و وَهم
وَز هرچه گفته اند و شنیدیم و خوانده ایم
مجـلس تمام گشت و به آخــر رسید عـمـر
مـا هـمچنـان در اوّلِ وصـفِ تـو مانده ایم
منبع : گلستان سعدی،تصحیح و توضیح: غلامحسین یوسفی(دکتر)،انتشارات خوارزمی، تهران، چاپ دوم 1369، صص 49 و 51.
منبع تصویر :خبرگزاری تسنیم .
باغ امید
الهی! از مهر تو اثر آمد، همۀ مهرها سرآمد
الهی! گفتی کریمم، امید بدان تمام است؛ تا کَرَم تو در میان است
الهی! ندانم که در جانی، یا جان را جانی، نه اینی، نه آنی؛ ای جان را زندگانی،حاجت ما عفو است و مهربانی
الهی! بنیاد توحید ما را خراب مکن، و باغ امید ما را بی آب مکن و به گناه روی ما را سیاه مکن
الهی! می بینی و می دانی، و برآوردن می توانی
منبع:
سخنان پیر هرات، خواجه عبدالله انصاری، به کوشش دکتر محمّد جواد شریعت، شرکت سهامی کتاب های جیبی،با همکاری انتشارات امیر کبیر، تهران، چاپ ششم 1370، صص 3، 4، 27 و 58 .
منبع تصویر: ساعد نیوز
فردوسی و فیلسوف
تو بر کردگار روان و خرد
ستایش گزین تا چه اندر خورد
همه دانش ما به بیچارگی است
به بیچارگان بر بباید گریست
ایا فلسفه دان بسیارگوی
بپویم به راهی که گویی مپوی
تو را هرچ بر چشم بگذرد
نگنجد همی با دلت با خرد
سخن هرچ بایستِ توحید نیست
به ناگفتن و گفتن او یکی است
تو گر سخته ای شو سخن سخته گوی
نیاید به بن این گفت و گوی
همی بگذرد بر تو ایام تو
سرایی جز این باشد آرام تو
نخست از جهان آفرین یاد کن
پرستش بر این یاد بنیاد کن
کزویست گردون گردان به پای
هم اویست بر نیک و بد رهنمای
شاهنامۀ فردوسی، به کوشش سعید حمیدیان(دکتر)، تهران، نشر داد، چاپ دوم، 1374،
ج4، داستان اکوان دیو، صص 301 و 302.
راز و نیاز
ای از حـرم ذات تـو عـقل آگه نی
وز معصیت و طاعت ما مستغنی
مستـم ز گـنـاه و از رجـا هشیارم
امـیــد بـه رحـمـت تـو دارم یعـنـی
***
گر گوهر طاعت نسُفتم هر گز
ور گَرد گنه ز رخ نرُفتم هرگز
نـومـیــد نـیــم ز بارگـاه کرمت
زیرا که یکی را دو نگفتم هرگز
***
بـا تـو بـه خـرابـات اگـر گـویــم راز
بِه زانکه کنم بی تو به محراب نماز
ای اوّل و آخر تو و جز تو همه هیچ
خواهی تو مرا بسوز و خواهی بنواز
***
منبع:
رباعیّات خیّام(طربخانه)، یاراحمد بن حسین رشیدی تبریزی، با تصحیح: استاد علّامه جلال الدّین همایی، مؤسسۀ نشر هما، تهران، چاپ دوم 1367، صفحات 7 و 8 .
