خواجه عبدالله انصاری: باغ امید

 

 

 

         باغ امید

الهی! از مهر تو اثر آمد، همۀ مهرها سرآمد

الهی! گفتی کریمم، امید بدان تمام است؛ تا کَرَم تو در میان است

الهی! ندانم که در جانی، یا جان را جانی، نه اینی، نه آنی؛ ای جان را زندگانی،حاجت ما عفو است و مهربانی

الهی! بنیاد توحید ما را خراب مکن، و باغ امید ما را بی آب مکن و به گناه روی ما را سیاه مکن

الهی! می بینی و می دانی، و برآوردن می توانی

 

 

منبع:

سخنان پیر هرات، خواجه عبدالله انصاری، به کوشش دکتر محمّد جواد شریعت، شرکت سهامی کتاب های جیبی،با همکاری انتشارات امیر کبیر، تهران، چاپ ششم 1370، صص 3، 4، 27 و 58 .

منبع تصویر: ساعد نیوز

فردوسی و فیلسوف

فردوسی و فیلسوف

 

  تو بر کردگار روان و خرد  

ستایش گزین تا چه اندر خورد

  همه دانش ما به بیچارگی است  

به بیچارگان بر بباید گریست

  ایا فلسفه دان بسیارگوی 

  بپویم به راهی که گویی مپوی

                 تو را هرچ بر چشم بگذرد               

  نگنجد همی با دلت با خرد

       سخن هرچ بایستِ توحید نیست       

  به ناگفتن و گفتن او یکی است

    تو گر سخته ای شو سخن سخته گوی   

   نیاید به بن این گفت و گوی

همی بگذرد بر تو ایام تو 

  سرایی جز این باشد آرام تو

   نخست از جهان آفرین یاد کن 

 پرستش بر این یاد بنیاد کن

 کزویست گردون گردان به پای

 هم اویست بر نیک و بد رهنمای

 

شاهنامۀ فردوسی، به کوشش سعید حمیدیان(دکتر)، تهران، نشر داد، چاپ دوم، 1374،

ج4، داستان اکوان دیو، صص 301 و 302.

فردوسی توسی. به نام خداوند جان و خرد

 

 

به نام خداوند جان و خرد

کزین برتر اندیشه بر نگذرد

خداوند نام و خداوند جای

خداوند روزی ده رهنمای

خداوند کیهان و گردان سپهر

فروزندۀ ماه و ناهید و مهر

ز نام و نشان و گمان برتر است

نگارندۀ بر شده پیکر است

به بینندگان آفریننده را

نبینی مرنجان دو بیننده را

نیابد بدو نیز اندیشه راه

که او برتر از نام و از جایگاه

سخن هرچه زین گوهران بگذرد

نیابد بدو راه جان و خرد

خرد گر سخن برگزیند همی

همان را گزیند که بیند همی

ستودن نداند کس او را چو هست

میان بندگی را ببایدت بست

خرد را و جان را همی سنجد او

در اندیشۀ سخته کی گنجد او

بدین آلت رای و جان و زبان

ستود آفریننده را کی توان

به هستیش باید که خستو شوی

ز گفتار بی کار یکسو شوی

پرستنده باشی و جوینده راه

بژرفی بفرمانش کردن نگاه

توانا بود هرکه دانا بود

ز دانش دل پیر برنا بود

از این پرده برتر سخن گاه نیست

ز هستی مر اندیشه را راه نیست

 

منبع:

شاهنامۀ فردوسی(از روی چاپ مسکو)، به کوشش و زیر نظر دکتر سعید حمیدیان، ناشر: دفتر نشر داد،چاپ دوم(اوّل برای ناشر)،1374، ص12 و 13 .

منبع عکس:

ویکی فقه

پویش مردمی کتابخوانی و قصّه گویی مهر

 

یمینی شریف. درختکاری

 

 

چتر زمین

به دست خود درختی می نشانم

به پایش جوی آبی می کشانم

کمی تخم چمن بر روی خاکش

بـرای یــادگـــاری می فشـانـم

درختم کم کم آرد برگ و باری

بسازد بـر سر خـود شاخساری

چمن روید در آن جا سبز و خرم

شود زیـر درختـم سبـزه زاری

به تابستان که گـرما رو نمایـد

درختم چـتـر خود را می گشاید

خنک می سازد آن جا را زسایه

دل هـر رهگـذر را می ربـایـد

به پایش خسته ای بی حال و بی تاب

میانِ روز گرمی می رود خواب

شود بیدار و گوید: ای که این جا

درختی کاشتی روح تـو شـاداب!

 

عبّاس یمینی شریف، آواز فرشتگان، چاپ 1325

فایده های قصّه و قصّه گویی

 

چرا قصّه بگوییم؟

 

زیرا:

1- آسان ترین، ارزان ترین، دردسترس ترین، مؤثرترین و یکی از

صمیمانه ترین روش های ایجاد ارتباط و انتقال موضوعات و مفاهیم

به مخاطب، بویژه کودکان، است.

2- زبان مشترک همۀ انسان ها برای بیان آرزوها، ارزش های اخلاقی

و حفظ آداب، رسوم، میراث فردی و فرهنگی وگسترش آن ها است. 

3- سرگرم کننده، لذت آفرین، دلنشین، دوست داشتنی، نشاط آور،

آرامش بخش، درمانگر، خاطره ساز و هیجان انگیزاست.     

4- موجب رشد مهارت های چهارگانۀ زبانی و ایجاد نظم منطقی

در ذهن و زبان می شود. 

5- حسّ کنجکاوی و قدرت تخیّل را تحریک می کند.

6- یاری رسان در مراحل رشد عاطفی، شناختی و اجتماعی است

و زمینۀ درک و فهم و تفسیر رویدادهای فراتر از تجارب فردی، 

و اشتراک گذاری آن ها و احساس همدلی و ابراز همدردی  را

فراهم می سازد.

7- انس باکتاب و میل به کتابخوانی و تمرکز را افزایش می دهد.

8- باعث سرعت و سهولت در آموزش و پرورش مرئی و نامرئی

می شود.

9- شناخت فرهنگ و تمدّن ملّت ها را  گسترش می دهد و زندگی را

پربارتر می کند.

10- بستر همذات پنداری، همانند سازی، این همانی و الگو برداری

از شخصیت ها و قهرمان ها را فراهم می نماید.

11- زمینۀ آشنایی با مشکلات و راه حل آن ها را مهیّا می کند و

عزّت نفس، شهامت و خود باوری را افزایش می دهد.

12- ذوق ادبی و هنری را شکوفا می کند و دانش، اطّلاعات عمومی

و قدرت ایده پردازی را بالا می برد.

13- نزدیک بینی را درمان، افق دید را گسترده تر وعمیق تر می کند

و فرد را فراتر از اکنون و این جا می برد.

14- فضایی امن، قابل اعتماد و شرایط ارتباط و گفت و گوی دوستانه

را ایجاد می کند.

15- رضایت خاطر قصّه گو و شنونده را به دنبال دارد.

محمّد(ص). خط: حسن هریسی

خط: حسن هریسی، از روی قرآن مشهور به "سلطانی"، تهران، انتشارات علمی، 1340 هجری شمسی.

منابع برای قصّه گویی

 قصّه گویی

1. قصّه گویی، آرتور روشن(دکتر)، مترجمان: بهزاد یزدانی و مژگان عمادی، تهران، ناشر: جوانۀ رشد، چاپ اوّل: 1385.

2. قصّه و قصّه گویی، زهرا مهاجر، مشهد، ناشر: خانۀ آبی، چاپ اوّل: 1375.

3. قصّه گویی در خانه و مدرسه، آنا پلوسکی، مترجم: مصطفی رحماندوست، تهران، ناشر: مدرسه، چاپ اوّل: 1372.

4.  قصّه گویی در کلاس درس، آلیون دیویس، مترجم: مینا سلیمی، تهران، ناشر: سمت، چاپ اوّل:1392.

5. قصّه گویی، قصّه خوانی و شعر در مدارس دورۀ ابتدایی، مهدی مراد حاصل و آیت الله محمّد پور،تهران، ناشر: منادی تربیت، چاپ اوّل: 1382.

6. هنرقصّه گویی خلّاق، جک زایپس، مترجم: مینو پرنیانی، تهران، ناشر: رشد، چاپ اوّل: 1380.

7. قصّه درمانی، میلتون اریکسون، مترجم: مهدی قراچه داغی، تهران، ناشر: اوحدی، چاپ اوّل: 1375.

8. کودکان به قصّه نیاز دارند، برونو بتلهایم، مترجم: کمال بهروز کیا، تهران، ناشر: افکار و شازمان میراث فرهنگی، چاپ اوّل: 1384.

9. بچّه ها هم می توانند قصّه بسازند، اسماعیل همّتی، تهران، ناشر: مدرسه، چاپ اوّل: 1378.

10. حیوان در قصّه های کودکان، عربی العاصی، مترجم: حسین سیّدی، تهران، ناشر: حوزۀ هنری، چاپ اوّل: 1368.

11. راه و رسم قصّه گویی برای خردسالان، بیتریس لاکی، مترجم: اکرم کرمی، تهران، قدیانی، چاپ سوم: 1398.

موش و گربۀ عبید زاکانی

---

موش و گربۀ عبید زاکانی

در نشست این هفته به دوستان بنا شد نمونه ای از ادبیّات کهن فارسی را که به نام کودکان و به کام بزرگسالان است در وبلاگ معرفی کنم. به نظرم موش و گربۀ عبید که انتشارات حسن در سال 1331 "برای کودکان" چاپ کرده انتخاب مناسبی است. این اثر با وجود ارزش های فراوانی که در مبحث جامعه شناسی ادبی برایش قائلیم، با ویژگی های ادبیّات کودکامروز، بویژه زبان، زاویۀ دید و تجارب ادراکی - حسّیِ مخاطب، همخوانی کامل ندارد و بزرگسال محوراست.

پنج صفحه از کتاب:

 

منابع برای ادبیّات کودکان و نوجوانان

ادبیّات کودکان و نوجوانان

 

1- ادبیّات کودکان و نوجوانان، فرامرز نعمت الهی، شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی ایران

2- ادبیّات کودکان و نوجوانان، بنفشه حجازی، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان

3- ادبیّات کودکان و نوجوانان، مصطفی رحماندوست و همکاران، دفتر پژوهش و برنامه ریزی درسی وزارت آموزش و پرورش

4- ادبیّات کودکان و نوجوانان، حسین قاسم پور مقدم(دکتر) و همکاران، مؤسسۀ فرهنگی آیندگان

5- ادبیّات کودکان و نوجوانان ایران، محمّد گودرزی دهریزی، نشر قو و نشر چاپار 

6- ادبیّات کودکان و نوجوانان با هویت فرهنگی، صادق سلطانی القرائی(دکتر)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال 

7- ادبیّات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن، ثریا قزل ایاغ، انتشارات سمت 

8- آشنایی با ادبیّات کودکان و نوجوانان، منوچهر علی پور، انتشارات تیرگان

9- آشنایی با ادبیّات کودکان و نوجوانان و معیارهای نقد و بررسی، خسرو آقایاری، ناشر: سرآمد کاوش

10- گذری بر ادبیّات کودکان و نوجوانان ایران قبل و بعد از انقلاب، محمدرضا سرشار، انجمن قلم ایران

11- سخنی دربارۀ ادبیّات کودکان و نوجوانان، محمود حکیمی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی

12- پژوهشنامۀ ادبیّات کودکان و نوجوانان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

13- پویش(دو فصلنامۀویژۀ مباحث نظری مربوط به هنر و ادبیّات کودکان و نوجوانان، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

14- از این باغ شرقی،(نظریه های نقد شعر کودکان و نوجوانان)، پروین سلاجقه(دکتر)،کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

15- کتاب ماه کودک و نوجوان، خانۀ کتاب

16- ادبیّات کودک، علی اکبر شعاری نژاد(دکتر)، انتشارات اطّلاعات

17- ادبیّات کودک(مجموعه مقالات)، مترجم: بهاره بهداد، انتشارات سورۀ مهر

18- مطالعات ادبیّات کودک(نشریۀ علمی وزرارت علوم)، ناشر: دانشگاه شیراز

19- بنیادهای ادبیّات کودک،کمال پولادی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

20- پنج مقاله دربارۀ ادبیّات کودک، قدمعلی سرّامی(دکتر)، انتشارات ترفند

21- عبور از مخاطب شناسی سنّتی(تأمّلی در شناخت مخاطب ادبیّات کودک)، علی اصغر سیّد آبادی، نشر فرهنگ ها

22- گذری بر ادبیّات کودکان، لیلی ایمن(آهی) و همکاران، شورای کتاب کودک

23- روش شناسی نقد ادبیّات کودکان، محمّد هادی محمّدی، انتشارات سروش

24- درک ادبیّات کودکان جهان، پیتر هانت، مترجم: محمود نورمحمدی، انتشارات سایه گستر

25- کودکان و ادبیّات رسمی ایران، صدیقه هاشمی نسب، انتشارات سروش

26- شعر و کودکی، قیصر امین پور،انتشارات مروارید

27- پژوهشی در شعر کودک، منوچهر علی پور، انتشارات تیرگان

28- نقد و بررسی شعر کودک، منوچهر علی پور، انتشارات تیرگان

29- وامّا بعد(چند و چونی در ادبیّات کودکان و نوجوانان)، رضا رهگذر، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی